Әдебиет • 14 Мамыр, 2024

Ақыл патшасы

«Кабуснамада» ақылды екіге бөледі: тума ақыл, кәсіби ақыл. Тума ақыл – Жаратқаннан берілген, ата-баба генінен түзілген ақыл. Ал кәсіби ақыл – кісінің өзі ізденіп оқыған, түйген, түйсінген ақылы. Кейбір адамдар көп кітап кеміріп жатпаса да, тума ақылы арқылы дараланып тұрады. Тума ақылы мен кәсіби ақылы қосылған адам данышпан болады дейді кітап. Мәселен, 26 жастағы Пушкинмен жүздескен Николай патша: «Бүгін мен Ресейдің ең ақылды адамымен кездестім!» деген-тін. Әрине, 26 жастағы ақынның кәсіби ақылы кемеліне келген деу жаңсақ, мұнда тума ақылдың сәулесі меңзелсе керек. Ал 25 жасында-ақ «Жас Вертердің қасіреттерін» жазған Гетенің Құдай берді ақылына ешкім шәк келтіре алмас. Шәкәрім: «Алланың берген ақылы бұл қазақтан бөлек дана кісі еді» деп еске алады хакімді.

Әдебиет • 14 Мамыр, 2024

Шәміл, Расул һәм Шәпи

Дағыстанның даңқты ұлдарын дәріптеген аңыз-әпсаналар көп. Соларды естігенде еріксіз сүйсініп, өзіңді Қап тауының қырандарындай сезінетінің қалай екен? Қиялың қияларға самғап, рухың көтеріледі. Кеудеңді керемет намыс кернейді.

Әдебиет • 13 Мамыр, 2024

Алып

Алып – мәңгі жасыл ой иесі, ақыл көкжиегі ауқымының кеңдігі, мол қуат, тумыс биіктігі. Кез келген уақытта маңызын жоғалтпас салмақты шығармалар иесі. Шексіз ұстындарға жалғасушы.

Әдебиет • 11 Мамыр, 2024

Халық жазушысы Қалижан Бекхожиннің жары Заида Бекхожина өмірден өтті

Қазақстанның Халық жазушысы, ақын Қалижан Бекхожинның жары Заида Бекхожина өмірден өтті, деп хабарлайды Egemen.kz.

Әдебиет • 03 Мамыр, 2024

Жеңгетай (Эссе)

Отардың жабағы жүнін қырықтырып, креолин ерітіндісіне тоғыттырып болған соң-ақ жайлауға бет алғанбыз. Қозылы қойды алысқа айдамас үшін Ажыхан бұлағына келіп ерулегенбіз.

Әдебиет • 30 Сәуір, 2024

Анкарада Бердібек Соқпақбаевтың 100 жылдығы атап өтілді

Алматы облысы әкімінің баспасөз қызметі Анкара қаласында көрнекті жазушы, балалар әдебиетінің бәйтерегі Бердібек Соқпақбаевтың 100 жылдық мерейтойы шымылдық ашқаны туралы хабарлады, деп жазады Egemen.kz.

Әдебиет • 29 Сәуір, 2024

Бауырсақ керек, бауырсақ!

Әуезов кеңінен тоқталып жазуды армандап кеткен, ақын деп айқайлатып тақырып қоюға лайықты шайырдың бірі – Хамит Ерғалиев екені анық. Мұны ақын туралы мақаласында Ұлықбек Есдәулет жазыпты: «Ұлы Мұхтар Әуезов өмірден өтерінің аз-ақ алдында «Құрманғазы» поэмасының жалғасын оқып шығып: «Баяғы пікірім арықтаған жоқ, семірді. Алдымда шетелдерге сапарларым тұр. Содан оралысымен сенің осы дастаның туралы кеңінен толғап жазбақ ойым бар. Дастаныңдай өмір кеш!» деп құшақтаған екен», дейді Ұ.Есдәулет. Бүгінде есімі көп атала бермесе де, қазақ өлеңін бір биікке көтеріп, арнасынан асып-төгілген алапат ой мен сезімнің дүбірін Ерғалиев жырларынан табасыз. Сондықтан әңгіменің әлһамын осылайша Әуезовтің сөзімен бас­тап жатсақ, жастанып оқуға әбден лайықты шедевр шумақтар тақияңызға тар келмейді деп біліңіз.

Әдебиет • 29 Сәуір, 2024

Сіз білесіз бе?..

Оқырман үшін сүйікті жазушысының өміріндегі барлық де­рек қызық. Автордың шығармашылығынан бөлек тағдыры, жеке өмірі, күн режімі, қызығушылығы, мінезі, әдеті, киім киісі – бәрі-бәрі. Сөз өнерінде жүрген қауымның ләззаты да, азабы да жазу дейміз. Сол жақсы жазу талант пен ше­бер­лікке ғана байланысты екені шындық. Дегенмен ақын-жазу­шылардың күнделікті қоңыр тіршілігі, болмысы мен өмір сүру тәртібі қаламына әсер етпей қоймайтыны тағы анық.

Әдебиет • 15 Сәуір, 2024

Көңіл төріндегі қоңыр саз

Шынайы қазақ қаламгерінің жаны бірде «Қосбасарға», бірде «Сарыарқа», бірде «Сарыжайлауға» ұқсас. Бір қызығы, ұлттың қоңыр жаны кескекті ердің сойындай бұрқанып, мұхиттай кемерінен тасыса да қанға сіңген ар қағидатынан, ұят шекарасынан тысқары шықпайды. Жат жұрт мінезінен жұққан дарақылық, даңғой дүмбілездік оған жат.